Hình dáng cơ thể là gì? Các dạng hình dáng cơ thể ở nam và nữ

Cơ thể có nhiều hình dạng và kích thước khác nhau, bị ảnh hưởng bởi khung xương và các thành phần cấu tạo nên cơ thể của từng người. Các dạng cơ thể khác nhau là một phần tạo nên sự độc đáo của mỗi con người.

Một số cơ thể có đường cong hơn, một số có bờ vai rộng và một số có nhiều cơ bắp hơn,...
Mọi người thường có một hình dáng cơ thể xác định sau tuổi dậy thì, nhưng điều này có thể thay đổi dựa trên cường độ vận động và tập luyện, thói quen ăn uống cũng như những thay đổi lớn về lối sống và nội tiết tố.

Bài viết này tập trung vào các dạng hình dáng, các kiểu cơ thể phổ biến (điều đó có nghĩa là vẫn sẽ có các dạng hình dáng cơ thể khác nữa sẽ được nhắc đến ở các bài viết khác).

1. Hình dáng cơ thể là gì?

Hình dáng cơ thể (body shape) là cách cơ thể phân bố cơ, mỡ và khung xương, tạo nên tỷ lệ tổng thể giữa các vùng như vai - eo - hông, đồng thời phản ánh đặc tính sinh học (tạng người) của từng cá nhân, từ đó xác định vóc dáng đặc trưng, bao gồm các yếu tố như cơ bắp, đường cong hay mức độ mỡ cơ thể. Một số người có cơ thể gầy (ốm) hoặc béo (mập), trong khi những người khác lại sở hữu cơ bắp rõ nét hoặc đường cong mềm mại. Tương tự, khả năng tăng cân hay giảm cân cũng khác nhau giữa từng người, phần lớn dựa trên cách cơ thể phân bố mỡ, cơ và cấu trúc xương. Như vậy, hình dáng cơ thể không chỉ là vẻ bề ngoài mà còn phản ánh những đặc điểm sinh học sâu hơn, ảnh hưởng đến sức khỏe, hiệu suất vận động và cách mỗi người phản ứng với dinh dưỡng hay tập luyện.

2. Các loại hình dáng cơ thể Nữ - theo tỉ lệ cơ thể

Phụ nữ có xu hướng có nhiều mỡ hơn. Họ cũng có xu hướng có đường cong hơn do sự kết hợp giữa ngực lớn hơn, hông rộng hơn, mông lớn hơn và đùi to hơn.
Mặc dù mỗi cơ thể là duy nhất, nhưng có một số phân loại rộng rãi dành cho hình dáng cơ thể phụ nữ.

Các hình dạng cơ thể phổ biến ở nữ bao gồm:

• Quả lê (pear) hay hình tam giác (triangle): Những người có dáng người này có bờ vai hẹp hơn hông. Một người có xu hướng phân bổ phần lớn trọng lượng của họ vào mông, hông dưới và đùi.
• Quả táo (apple) hay tam giác ngược (inverted triangle): Đây là khi nửa dưới của cơ thể nhỏ hơn phần trên, vai rộng hơn hông. Những người có dáng người này thường có xu hướng tăng cân ở phần thân trên và vùng bụng. Họ cũng có xu hướng có ngực lớn hơn và hông hẹp hơn.
• Hình chữ nhật (rectangle): Đây là khi không có đường nét chính ở vòng eo và hông. Những người có hình dáng cơ thể này có chiều rộng hông và vai tương tự nhau và cơ thể có xu hướng cân đối với nhau.
• Đồng hồ cát (hourglass): Đây là khi cả nửa trên và nửa dưới của cơ thể đều rộng như nhau. Những người có dáng người này thường có vòng eo nhỏ hơn ngực và hông.
• Hình bầu dục (oval): Đây là khi nửa trên và nửa dưới của cơ thể hẹp. Những người có hình dáng cơ thể này thường có xu hướng béo ở vùng ngực và bụng và có đôi chân nhỏ.

3. Các loại hình dáng cơ thể Nam - theo tạng người

Ngoài việc phân loại hình dáng cơ thể qua tỉ lệ vai - eo - hông tương tự nữ giới, ở nam giới còn một hệ thống phân loại khác là thông qua tạng người (somatotypes). Vào những năm 1940, nhà tâm lý học William H. Sheldon đã đưa ra khái niệm về các tạng người khác nhau, hay các kiểu mẫu cơ thể.

Trong khi nhiều người có xu hướng nghĩ rằng kiểu phân loại này chỉ đề cập đến nam giới thì nó cũng có thể mô tả cơ thể phụ nữ. Điều này phân loại cơ thể dựa trên mức độ gầy của một người hoặc mức độ cơ thể họ dễ dàng tích trữ chất béo.

Theo phân loại này, có ba dạng hình dáng cơ thể khác nhau:

• Ectomorph: Đây là tình trạng cơ thể gầy, mảnh mai và có xu hướng có ít mỡ và cơ bắp. Những người có loại cơ thể này thường gặp khó khăn khi tăng cân dưới dạng cơ bắp hoặc mỡ.
• Mesomorph: Đây là lúc cơ thể khỏe mạnh và lực lưỡng. Những người có kiểu cơ thể này không thừa cân cũng không thiếu cân.
• Endomorph: Đây là tình trạng cơ thể tích trữ nhiều mỡ, nhiều cơ và dễ tăng cân. Những người có kiểu cơ thể này không phải lúc nào cũng thừa cân.

4. Các yếu tố quyết định hình dáng cơ thể

Có nhiều yếu tố quyết định hình dáng cơ thể của một người, bao gồm:

• Di truyền: Gen quyết định phần lớn các đặc điểm cơ thể, từ tỉ lệ vai - eo - hông, khả năng tích mỡ, phân bố cơ bắp đến tốc độ trao đổi chất. Một số người có xu hướng tích mỡ quanh eo, trong khi người khác lại dễ phát triển cơ bắp ở chân hoặc tay.
• Giới tính: Nam và nữ thường có hình dáng cơ thể khác nhau do hormone sinh dục. Nam giới thường có vai rộng, eo hẹp và cơ bắp rõ nét hơn, trong khi nữ giới có xu hướng tích mỡ ở hông và đùi, tạo nên đường cong mềm mại.
• Độ tuổi: Khi tuổi tăng, cơ thể thay đổi về mật độ cơ và lượng mỡ. Trẻ em và thanh thiếu niên thường dễ phát triển cơ, trong khi người trưởng thành và cao tuổi có nguy cơ mất cơ và tích mỡ nhiều hơn, đặc biệt nếu không duy trì vận động.
• Chế độ ăn: Dinh dưỡng ảnh hưởng trực tiếp đến lượng mỡ và cơ bắp. Ăn uống cân đối, giàu protein và vitamin khoáng chất giúp phát triển cơ bắp, duy trì năng lượng và kiểm soát mỡ, trong khi chế độ ăn thiếu khoa học có thể dẫn đến tích mỡ không đều hoặc mất cơ.
• Cường độ vận động và tập luyện: Hoạt động thể chất thường xuyên giúp cơ thể duy trì tỷ lệ mỡ - cơ hợp lý và cải thiện vóc dáng. Các bài tập sức mạnh tăng cơ, trong khi tập aerobic giúp đốt mỡ, và kết hợp cả hai sẽ tối ưu hóa hình dáng cơ thể theo mục tiêu cá nhân.

Fact: Những thay đổi về mức độ hoạt động và chế độ ăn uống có thể ảnh hưởng đến hình dáng cơ thể của một người. Ví dụ, nếu ai đó là một ectomorph và muốn tăng cân, mặc dù họ sẽ phải nỗ lực nhiều hơn, nhưng họ có thể thực hiện thành công nhờ một chế độ ăn khoa học và tập thể dục phù hợp.

Bạn muốn cải thiện hình dáng cơ thể và tối ưu sức khỏe?

Hãy để PT Online / HLV cá nhân Online tại PTGym.Online đồng hành cùng bạn, với chương trình tập luyện và dinh dưỡng được thiết kế riêng, bạn sẽ đạt được mục tiêu tăng cơ, giảm mỡ và cân bằng vóc dáng hiệu quả ngay tại nhà, bất cứ đâu qua Video Call 1:1 với PT chuyên nghiệp trên các nền tảng như: Zalo, Facebook, Viber, WhatsApp, Line,... Website.

→ Đăng ký ngay hôm nay để bắt đầu hành trình thay đổi cơ thể theo cách khoa học và bền vững!

Tác giả: Lê Tuấn Kiệt (Py)